ZNAMIĘ
BARWNIKOWE - są wrodzonymi nieprawidłowościami
skóry, ujawniającymi się niejednokrotnie w późniejszym okresie życia. Nie są
dziedziczne. Najogólniej dzielimy je na melanocytowe i komórkowe.
DERMATOSKOPIA - metoda diagnostyczna stosowana
do oceny zmian skórnych.
Pozwala ona w gabinecie lekarza bez
pobierania wycinków tkankowych stwierdzić,
czy dana zmiana barwnikowa jest groźna, czy nie. Ma szczególne znaczenie w
diagnostyce różnicowej czerniaka złośliwego.
INHIBITOR
- związek
chemiczny powodujący
zahamowanie bądź spowolnienie reakcji
chemicznej. Proces ten nazywa się inhibicją.
Inhibitorem można nazwać zarówno substancję powodującą spowolnienie lub
zatrzymanie reakcji niekatalizowanej jak i substancję obniżającą aktywność katalizatora w
reakcji katalizowanej.
Ponieważ w przeciwieństwie do katalizatorów, inhibitory mogą ulegać zużyciu w
trakcie reakcji, nazywanie ich ujemnymi katalizatorami jest
niezalecane.
Odwrotnym działaniem do inhibitora charakteryzuje się inicjator.
ARBUTYNA
– pochodna hydrochinonu zwana często naturalnym hydrochinonem. Działanie polega
na regulowaniu produkcji melaniny oraz równomiernym rozłożeniu jej w naskórku.
Wykazuje dobrą skuteczność działania w stosunku do różnego rodzaju plam
pigmentacyjnych, nie powodując jednocześnie odczynów alergicznych oraz
odbarwiania zdrowej skóry. W preparatach kosmetycznych znajduje zastosowanie
czysta arbutyna oraz wyciągi z roślin np. mącznicy lekarskiej, przy czym
działanie wybielające czystego związku jest skuteczniejsze niż ekstraktów.
GLABRYDYNA
- występuje w wyciągu z korzenia lukrecji, posiada silniejsze działanie od
hydrochinonu, hamuje melanogenezę przez hamowanie tyrozynazy, hamuje
powstawanie wolnych rodników i rumienia po ekspozycji na promieniowanie UV.
HYDROHINON
- organiczny
związek chemiczny z grupy fenoli,
zawierający dwie grupy hydroksylowe przyłączone do pierścienia benzenu.
Hamuje melanogenezę przez blokowanie tyrozynazy. Naturalne źródło: kawa,
herbata, piwo. Dopuszczalne stężenie w kosmetykach 2%. Powoduje podrażnienia,
reakcje alergiczne, depigmentacje leczonej okolicy.
PROTEAZY
- podklasa enzymów z
klasy hydrolaz,
dokonują rozbicia dowolnego wiązania peptydowego.
BIODOSTĘPNOŚĆ
– zdolność dotarcia substancji biologicznie czynnej do obszaru działania oraz
kinetyka wnikania w poszczególne warstwy skóry jak i zdolność kumulacji,
podatność na działanie enzymów skórnych i szybkość przenikania do krwioobiegu.
PŁYN
JESSNERA – peeling chemiczny, roztwór alkoholowy kwasu salicylowego, mlekowego
i rezorcyny, nakłada się na skórę warstwami,usuwa płytkie zmarszczki i
przebarwienia.
DENATURACJA - pozbawienie
substancji jej naturalnych właściwości.
HPV
– Wirus
brodawczaka ludzkiego, Human Papilloma Virus. Istnieje około 100 typów tego wirusa, z
których część może być przyczyną łagodnych zmian w postaci brodawek na skórze,
część powstawania łagodnych zmian w postaci kłykcin kończystych, a część nowotworów
złośliwych jak rak szyjki macicy.
SKALA
GLOGAU - Skala Glogau to druga ze skal, która służy fachowcom do oceny stanu
naszej skóry, przede wszystkim zaś do oceny stopnia jej starzenia. Specjaliści
rozróżniają pięć stopni skali Glogau do których dobierają specjalistyczne
kuracje mające za zadanie poprawić wygląd i stan skóry.
KLASYFIKACJA FITZPATIRICKA - ocena fototypu
oparta jest na reakcji skóry na 30-minutową ekspozycję na słońce po raz
pierwszy w okresie lata. Fototyp określa rodzaj skóry i jego reakcję na słońce,
wynikającą z różnej zawartości melaniny. Zgodnie z klasyfikacja przyjętą przez
doktora Thomasa Fitzpatrick'a wyróżnia się sześć fototypów.
LINIE
DEMARKACYJNE – powstają na granicy skóry poddanej peelingowi i otoczenia.
Stanowią wyraźny, niekorzystny efekt, polegający na różnicy zabarwieniu i
struktury skóry.
KAWITACJA
- jest to zjawisko wywołane zmiennym polem ciśnień cieczy pod wpływem fali
ultradźwiękowej, polegające na tworzeniu się, powiększeniu i zanikaniu
pęcherzyków lub innych obszarów zamkniętych zawierających parę danej cieczy,
gaz lub mieszaninę parowo-gazową. Inaczej, kawitacja jest to zespół zjawisk,
podczas których następuje zmiana wody w parę wodną, spowodowana miejscowym
zmniejszeniem się ciśnienia lub zwiększeniem temperatury oraz implozja, czyli
zapadanie się pęcherzyka. Zjawisko to wykorzystywane jest w peelingu
kawitacyjnym, który pozwala na dokładne
usunięcie nadmiaru sebum z porów i mieszków włosowych, pozbycie się
zrogowaciałego naskórka, zaskórników, wągrów i bakterii.
HORMONY
- związki
chemiczne wydzielane
przez gruczoły lub
tkanki układu
hormonalnego. Funkcją hormonów jest regulacja czynności i modyfikacja cech
strukturalnych tkanek leżących
w pobliżu miejsca jego wydzielania lub oddalonych, do których dociera poprzez krew (wyjątkiem
są tzw. hormony
lokalne). Istnieją także takie hormony, które wywierają wpływ na funkcjonowanie
wszystkich tkanek organizmu.
HIPERTRÓJGLICERYDEMIA
- zwiększenie ponad normę stężenia trójglicerydów we
krwi co wiąże się z ryzykiem rozwoju miażdżycy. Znaczna
hipertrójglicerydemia może doprowadzić do ostrego zapalenia
trzustki.
GRUCZOŁY DOKREWNE - narząd (gruczoł
zwarty) lub jedna do kilku komórek, których podstawową funkcją jest
wytwarzanie i wydzielanie substancji poza swój obszar. Substancje takie
określa się ogólnie jako wydzielinę. Z
wyjątkiem rdzenia
nadnerczy i
przedniej części przysadki, gruczoły zbudowane są z tkanki
nabłonkowej. Wydzielina wytworzona przez gruczoł może być uwalniana do przestrzeni
pozakomórkowej przez egzocytozę lub
dzięki osmozie przechodzić
bezpośrednio do płynów ustrojowych (krew, limfa). Gruczoły
dokrewne to: podwzgórze, przysadka mógowa, nadnercze, gruczoły przytarczyczne,
gruczoł tarczowy, grasica, trzustka, jajnik, jądro.
MELATONINA
- pochodna tryptofanu, hormon
syntetyzowany w pinealocytach szyszynki,
koordynujący pracę nadrzędnego zegara
biologicznego u ssaków regulującego rytmy
okołodobowe, m.in. snu i czuwania.
SEROTONINA
- organiczny związek chemiczny, biogenna
amina, hormon
tkankowy, ważny neuroprzekaźnik w ośrodkowym
układzie nerwowym i w układzie
pokarmowy,. niezbędna do snu, jej poziom wpływa na potrzeby seksualne,
zachowania impulsywne i apetyt.
DHEA
- dehydroepianodrosteron, androgeny nadnerczowe, jego ubytek zaczyna się około 25 rż i spada
około 1-2% rocznie. Działamnie: korzystny wpływ na układ odpornościowy,
działanie antynowotworowe i antyoksydacyjne, ochrania OUN, przeciwdziała
powstawaniu miażdżycy, cukrzycy, zespołu metabolicznego i chorobie wieńcowej.
DHT
- aktywna forma testosteronu, odpowiedzialna za
większość efektów jego działania, która powstaje w wyniku obwodowego działania enzymu 5-α-reduktazy
(5-α-reduktaza steroidowa typu II). Testosteron przed tą przemianą jest
praktycznie nieczynny biologicznie.
FSH
– hormon folikulotropowy, hormon tropowy o budowie peptydowej wydzielany
przez przedni płat przysadki mózgowej. Pobudza
dojrzewanie pęcherzyków Graafa i produkcję estrogenów. FSH u kobiet pobudza
dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych i wydzielanie estrogenów w komórkach
ziarnistych pęcherzyków jajnikowych. Zwiększa również aktywność
aromatazy-enzymu odpowiedzialnego za przekształcanie androgenów do estrogenów.
U mężczyzn powoduje powiększenie cewek nasiennych, pobudza spermatogenezę oraz zwiększa wytwarzanie białka wiążącego
androgeny, niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania testosteronu. W okresie
menopauzy z powodu wygasania czynności hormonalnej gonad obserwuje się zarówno
u kobiet jak i u mężczyzn podwyższony poziom FSH we krwi i tym samym w moczu
gonadotropowe
przedniego płata przysadki mózgowej. U mężczyzn odpowiedzialny jest za
funkcjonowanie komórek śródmiąższowych jąder, które z kolei produkują
testosteron. U kobiet szczytowe stężenie tego hormonu we krwi podczas ostatnich
dni fazy pęcherzykowej cyklu miesiączkowego doprowadza do pęknięcia pęcherzyka
Graafa, czyli do owulacji. Po uwolnieniu komórki jajowej do jajowodu, hormon
luteinizujący odpowiada za luteinizację ciałka żółtego, tj. za przekształcenie
komórek ziarnistych w komórki luteinowe (wytwarzające progesteron), a komórek
warstwy wewnętrznej osłony pęcherzyka w komórki paraluteinowe (wytwarzające
estrogeny). Podtrzymuje również wytwarzanie progesteronu i estrogenów przez
ciałko żółte.
KATECHOLAMINY - organiczne
związki chemiczne, pochodne aminokwasu – tyrozyny.
Niektóre z nich to aminy biogenne. hormony produkowane przez rdzeń nadnerczy:
adrenalina, noradrenalina, dopamina. Wysoki poziom wiąże się ze stresem,
przygotowują organizm do wysiłku fizycznego związanego z walką lub ucieczką.
Powodują wzrost ciśnienia krwi, przyspieszoną akcję serca, wzrost poziomu
glukozy we krwi. Okres półtrwania kilka minut.
ANDRENOPAUZA
– starzenie hormonalne związane z postępującymi zmianami funkcji kory
nadnerczy. Zmniejszeniu ulega synteza androgenów nadnerczowych - DHEA
SOMATOPAUZA
- spadek
aktywności biologicznej osi hormonu wzrostu GH-insulinopodobny czynnik wzrostu
IGF-I. pierwszy objaw starzenia związany z układem hormonalnym, dotyczy kobiet
i mężczyzn, zaczyna się u młodych dorosłych, postępuje do końca życia.
ANDROGENIZACJA
- nadmiar męskich hormonów u kobiet objawia się: zwiększonym owłosieniem,
zaburzeniem miesiączkowania, zmianami skórnymi z łojotokiem, trądzikiem na
twarzy i plecach, otyłością, niepłodnością, niekiedy stanami depresyjnymi.
INSULINOODPORNOŚĆ
– zaburzenie homeostazy glukozy, polegające na zmniejszeniu wrażliwości mięśni,
tkanki tłuszczowej, wątroby oraz innych tkanek organizmu na insulinę.
BMI
- współczynnik powstały przez podzielenie masy
ciała podanej w kilogramach przez kwadrat
wysokości podanej w metrach. Klasyfikacja (zakres wartości)
wskaźnika BMI została opracowana wyłącznie dla dorosłych i
nie może być stosowana u dzieci. Dla oceny prawidłowego rozwoju dziecka
wykorzystuje się siatki centylowe, które powinny być
dostosowane dla danej populacji.
WHR
- jest
współczynnikiem powstałym przez podzielenie obwodu talii przez obwód bioder (pomiary
dokonywane w dowolnej jednostce miar). WHR stanowi wskaźnik dystrybucji tkanki
tłuszczowej w ciele człowieka i jest wyznacznikiem określającym rodzaj sylwetki
ciała (sylwetka w kształcie gruszki bądź jabłka) oraz typ otyłości (otyłość
brzuszna bądź pośladkowo-udowa).
ZESPÓŁ
METABOLICZNY - zbiór wzajemnie powiązanych
czynników zwiększających istotnie ryzyko rozwoju miażdżycy i cukrzycy typu
2 oraz ich powikłań naczyniowych.
RUMIEŃ
CIEPLNY - odczyn na ciepło. Charakteryzuje się intensywnym przekrwieniem
lokalnym, co objawia się zaczerwienieniem skóry o ciemnym plamistym odcieniu i
nieregularnych granicach. Pojawia się w trakcie zabiegu ciepłoleczniczego od
momentu ogrzania skóry o jeden stopień. Inny element charakterystyczny dla
rumienia cieplnego to rozluźnienie mięśni i zmniejszenie bólu. Wywołany przez
promieniowanie IR.
RUMIEŃ FOTOCHEMICZNY - odczyn skóry, który
występuje w odpowiedzi na działanie promieni UV i wyraża się czerwienieniem w
następstwie rozszerzenia naczyń krwionośnych, które powstaje wskutek uszkodzenia keratynocytów i uwalniania
substancji histamino podobnych. Nie występuje bezpośrednio po naświetlaniu, ale
dopiero po pewnym czasie zwanym okresem utajenia. Zależy od długości fali
promienia UV, najsilniejsze efekty powoduje promieniowanie o długości
250-297nm.
PSOLARENY - heterocykliczne
organiczne związki
chemiczne z
grupy laktonów, furanowa pochodne kumaryny.
Są to naturalne związki występujące w wielu roślinach, np. w lubczyku
ogrodowym, rucie
zwyczajnej, dyptamie jesionolistnym i selerze. Środki
stosowane w fotochemioterapii jako
fotouczulacze w
leczeniu łuszczycy.
PUVA
- to łączona
forma leczenia światłem ultrafioletowym oraz specjalnych substancji
chemicznych, będących fotouczulaczami, czyli substancji zwiększających
wrażliwość skóry na nadfiolet.
OKIENKO
TERAUPETYCZNE - zakres widma dla którego
transmisja promieniowania jest największa. Obszar ten określany jest jako
okienko terapeutyczne lub optyczne i zawarty jest w zakresie 550-1200nm.
Promieniowanie w tym zakresie najlepiej przenika w głąb skóry, a jego
absorpcja jest najmniejsza.
ABLACJA
- proces odparowywania (usuwania) materiału z
powierzchni ciała stałego do stanu gazowego lub plazmy z pominięciem stanu ciekłego.
Do wywołania ablacji laserowej stosuje się najczęściej lasery krótko
impulsowe, proces może zachodzić jednak także przy zastosowaniu laserów do pracy
ciągłej, jeśli tylko wiązka promieniowania laserowego ma odpowiednią moc.
METABOLIZM
- całokształt reakcji
chemicznych i
związanych z nimi przemian energii zachodzących w żywych komórkach, stanowiący
podstawę wszelkich zjawisk biologicznych. Procesy te pozwalają komórce na
wzrost i rozmnażanie, zarządzanie swoją strukturą wewnętrzną oraz odpowiadanie
na bodźce
zewnętrzne.
LIPOLIZA
- proces rozkładu hydrolitycznego trójglicerydów
w tkance
tłuszczowej prowadzący do powstania kwasów
tłuszczowych i glicerolu,
które uwolnione do krwiobiegu, wychwytywane są przez
większość tkanek (z wyjątkiem mózgu i erytrocytów)
i estryfikowane do acylogliceroli lub utleniane jako główne źródło energetyczne
do dwutlenku
węgla i wody.
LIPOGENEZA - polega na syntezie trójglicerydów w adipocytach, powstają one z glukozy oraz
krążących kwasów tłuszczowych. Kwasy tłuszczowe pochodzące z trójglicerydów
pokarmowych są przekazywane bezpośrednio przez błonę plazmatyczną do adipocytu
dzięki białkom transportującym. Przenikanie glukozy ułatwiane jest przez
przenośniki GLUT-1 i GLUT-4, ten ostatni jest aktywowany przez insulinę.
Na
lipolizę wpływa:
1.obecność receptorów alfa na adipocytach, które hamują
produkcję cyklicznego AMP /adenozynomonofosforan/
2.obecność fosfodiestarazy, antagonisty
cyklicznego AMP
3.insulina, która
aktywuje fosfodiestarazę
LIPOFILNOŚĆ
- skłonność cząsteczek chemicznych do
rozpuszczania się w tłuszczach, olejach oraz
rozpuszczalnikach niepolarnych jak heksan czy toluen
AMFIFILNOŚĆ
- cecha związku chemicznego wskazująca na
polarność w jego budowie, przy czym jeden z biegunów cząsteczki ma charakter
hydrofilowy, a drugi hydrofobowy , związki takie mogą się lokować na granicy
faz wodnej i olejowej. Amfifilność. fosfolipidów jest podstawą ich samoorganizacji
w struktury dwuwarstwowe.
NANOSOMY
– nanocząsteczki, to cząsteczki o średnicy nie większej niż 100
nanometrów. Dla porównania: średnica ludzkiego włosa wynosi
około 80 000 nanometrów. Nanosom jest 2000 razy mniejszy od
ludzkiej komórki, dlatego też może przenikać przez naskórek i
dostawać się do głębszych warstw skóry. Dodatkowo nanosomy wykorzystywane w
kosmetologii mają tę zaletę, że mogą działać dłużej, uwalniając
aktywne substancje przez kilkanaście godzin (nawet do 15!), co
jest bardzo ważne w wielu kosmetycznych problemach – trądziku, łysieniu,
starzeniu się, itd., które potrzebują wsparcia przez cały dzień i noc, a nie
tylko kilka godzin od razu po użyciu danego preparatu.
MICELE
- to cząstki występujące
w trwałych emulsjach.
Tworzą je związki
chemiczne o
własnościach amfifilowych. Micele są kulistymi tworami zawierającymi od
kilkudziesięciu do kilkuset cząsteczek.
FALE
ELEKTROMAGNETYCZNE - Zmienne pole magnetyczne
wytwarza zmienne pole elektryczne i odwrotnie zmienne pole elektryczne jest
źródłem zmiennego pola magnetycznego (indukcja magnetyczna). Pola te wzajemnie
się podtrzymują i przemieszczają w przestrzeni, tworząc falę
elektromagnetyczną. Właściwości fal elektromagnetycznych zależą od długości
fali. Promieniowaniem elektromagnetycznym o różnej długości fali, są fale
radiowe, mikrofale, podczerwień, światło,
ultrafiolet, promieniowanie
rentgenowskie i promieniowanie
gamma.
DYFUZJA
- proces samorzutnego rozprzestrzeniania się cząsteczek lub energii w
danym ośrodku (np. w gazie, cieczy lub ciele
stałym), będący konsekwencją chaotycznych zderzeń cząsteczek dyfundującej
substancji między sobą lub z cząsteczkami otaczającego ją ośrodka.
WSPÓŁCZYNNIK
DYFUZJI - wielkość charakteryzująca dyfuzję,
pojawia się w prawach Ficka, ma wymiar [cm2/s], zależy od
temperatury i ciśnienia. Współczynnik dyfuzji równy jest liczbowo ilości
składnika dyfundującego przez jednostkową powierzchnię w jednostce czasu, przy
jednostkowym gradiencie stężenia powodującym dyfuzję.
MASKULINIZACJA
- pojęcie medyczne oznaczające występowanie u
kobiety cech somatycznych męskich (zmiana sylwetki ciała, nadmierne owłosienie,
czyli hirsutyzm,
obniżenie skali głosu), a także zmian zewnętrznych narządów płciowych (np. mastodynii,
przerost łechtaczki)
w wyniku zaburzenia hormonalnego –
nadmiaru hormonów
androgennych.
SYMPATEKTOMIA
- sympatektomia to zabieg, który niszczy nerwy we współczulnym układzie
nerwowym. Zabieg wykonuje się w celu zwiększenia przepływu krwi i zmniejszenia
odczuwania długotrwałego bólu przy niektórych chorobach, które zwężają naczynia
krwionośne. Sympatektomię wykonuje się także u osób, u których stwierdzona
została nadmierna
pierwotna potliwość. Zabieg polega na odcięciu lub zniszczeniu zwojów
współczulnych, które są grupami komórek nerwowych leżącymi wzdłuż rdzenia
kręgowego w odcinku przy jamie klatki piersiowej lub odcinku lędźwiowym.
Wyróżniamy sympatektomię piersiową, lędźwiową oraz chemiczną.
METYLOKSANTYNY
- grupa związków egzogennych, które w
niewielkich dawkach stanowią dodatnie czynniki inotropowe np. kofeina, eufilina, aminofilina.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Jeżeli spodobał Ci się post, miło mi będzie jak podzielisz się swoją opinią :))